Tỷ phú Lý Triệu Cơ (giữa) và hai con trai trong ảnh chụp năm 2016.
Xuất thân từ một gia đình thương nhân ở Quảng Đông, ông gây dựng cơ nghiệp từ hai bàn tay trắng, biến Henderson Land Development thành một đế chế bất động sản khổng lồ. Ông được coi là người giàu thứ hai ở Hong Kong, sau tỷ phú Lý Gia Thành.
Dù sở hữu khối tài sản 29,2 tỷ USD lúc qua đời, cuộc đời ông không chỉ có những chiến thắng trên thương trường mà còn có cả những nỗi niềm riêng tư. Cuộc hôn nhân với hoa hậu Lưu Huệ Quyên từng là niềm tự hào, nhưng cuối cùng lại trở thành vết gợn trong cuộc đời vị tỷ phú.
Từ thương nhân vàng đến ông trùm bất động sản
Sinh năm 1928 tại Thụ Đức, Quảng Đông (nay là Phật Sơn, Trung Quốc), ông Lý Triệu Cơ xuất thân trong một gia đình kinh doanh tiền tệ. Sau khi nội chiến Trung Quốc nổ ra, cha ông quyết định đưa con đến Hong Kong năm 1948, mở ra một hành trình thay đổi cuộc đời.
Những năm đầu, ông làm việc trong lĩnh vực giao dịch vàng và tiền tệ, sau đó dần dấn thân vào bất động sản. Khác với nhiều nhà đầu tư cùng thời, ông không chọn những khu đất đắt đỏ ở Hong Kong mà đặt cược vào Tân Giới – vùng đất giáp ranh Trung Quốc đại lục.
“Nơi nào có người sống, đất đai chắc chắn có giá trị”, ông từng nói trong tiểu sử năm 1997. “Mỗi gia đình đều cần một mái nhà để nương thân”.
Tỷ phú Lý Triệu Cơ cùng vợ và hai con trai.
Nhờ sự nhạy bén, ông đã mua lại những khu đất nông nghiệp giá rẻ và chuyển đổi mục đích để phát triển chúng thành các khu dân cư mới. Một trong những thành công lớn nhất của Henderson Land là Sa Điền (Sha Tin) – khu đô thị hiện đại được xây dựng từ những năm 1970-1980, trở thành nơi sinh sống của hơn 500.000 người.
Nhạy bén trong kinh doanh, nhưng ông Lý có lối sống giản dị. Khác với nhiều tỷ phú thích biệt thự xa hoa, ông sống trong một chung cư do chính công ty mình xây dựng và dành thời gian chơi golf với các doanh nhân. Ông có một triết lý nổi tiếng: “Thành công không chỉ là kiếm tiền, mà còn là biết cách tiêu tiền”.
"Hãy sử dụng tiền để tạo ra tiền. Tiết kiệm 'xô vàng đầu tiên' hoặc một khoản nhỏ – nhưng sau đó hãy sử dụng nó cho các khoản đầu tư. Đừng chỉ để tiền nằm yên trong ngân hàng, cũng đừng tiêu xài hoang phí", ông giải thích.
Ngoài ra, ông Lý tin rằng việc sử dụng tiền vào mục đích từ thiện là một trong những cách tiêu tiền ý nghĩa nhất. Ông từng chia sẻ: "Cách tốt nhất để tiêu tiền là làm từ thiện”.
Ông đã đóng góp hơn 400 triệu USD cho giáo dục, bao gồm việc tài trợ cho các trường đại học như Đại học Hong Kong và Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong. Ngoài ra, ông còn tài trợ cho các chương trình đào tạo nghề cho nông dân và bác sĩ ở vùng sâu vùng xa tại Trung Quốc đại lục.
Ông từng nói về mong ước lớn lao: “Tôi hi vọng trong tương lai, ai ở Hong Kong cũng có thể làm chủ một căn nhà. Khi ai cũng có nơi ở, ai cũng sẽ hạnh phúc”.
Đế chế kinh doanh rộng khắp
Sau khi đạt được thành công vang dội trong lĩnh vực bất động sản, ông Lý Triệu Cơ đã mở rộng hoạt động kinh doanh của Tập đoàn Henderson Land Development sang nhiều lĩnh vực khác, xây dựng một đế chế kinh doanh đa ngành vững mạnh.
Nhận thấy tiềm năng phát triển trong ngành du lịch và mua sắm tại Hong Kong, ông Lý đã đầu tư vào lĩnh vực khách sạn và bán lẻ. Tập đoàn Henderson sở hữu và điều hành chuỗi khách sạn Miramar Hotel and Investment, cung cấp dịch vụ lưu trú cao cấp cho du khách. Bên cạnh đó, tập đoàn còn đầu tư vào các trung tâm mua sắm và cửa hàng bán lẻ, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường tiêu dùng.
Dự án Tòa nhà The Henderson của Henderson Land Development được xây ở một trong những nơi đắt đỏ nhất thế giới.
Không dừng lại ở đó, ông Lý còn mở rộng hoạt động kinh doanh sang lĩnh vực năng lượng và tiện ích. Henderson Land nắm giữ cổ phần đáng kể trong Công ty Khí đốt Hong Kong và Trung Quốc (Hong Kong and China Gas Company), một trong những nhà cung cấp khí đốt hàng đầu tại khu vực. Điều này giúp tập đoàn đa dạng hóa nguồn thu nhập và giảm thiểu rủi ro từ việc phụ thuộc quá nhiều vào bất động sản.
Ngoài ra, ông Lý còn đầu tư vào lĩnh vực tài chính và vận tải. Ông từng là thành viên hội đồng quản trị của Ngân hàng Đông Á (Bank of East Asia) và công ty vận tải Hong Kong Ferry (Holdings), cho thấy tầm nhìn chiến lược trong việc mở rộng và đa dạng hóa hoạt động kinh doanh của mình.
Nhờ sự lãnh đạo tài tình của ông Lý Triệu Cơ, Tập đoàn Henderson Land Development đã phát triển thành một đế chế kinh doanh đa ngành, không chỉ giới hạn trong lĩnh vực bất động sản mà còn vươn xa vào nhiều lĩnh vực kinh tế quan trọng khác, đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế của Hong Kong và khu vực.
Dù có cơ hội mở rộng đầu tư ra nước ngoài, ông Lý vẫn quyết định tập trung vào Hong Kong. Lý do rất thực tế: “Ở những nước khác, họ áp thuế quá cao”, ông từng chia sẻ với tạp chí Forbes năm 1997. Ông cho biết, riêng năm 1996, ông đã nhận 340 triệu USD cổ tức miễn thuế – số tiền này sau đó được ông tái đầu tư vào bất động sản thay vì gửi ra nước ngoài.
Mối tình đẹp nhưng không trọn vẹn
Dù thành công rực rỡ trên thương trường, ông Lý Triệu Cơ lại không có được một cuộc hôn nhân trọn vẹn.
Ông gặp bà Lưu Huệ Quyên vào năm 1950, khi mới lập nghiệp, còn bà Lưu đã nổi tiếng với ngôi vị hoa khôi trong một cuộc thi sắc đẹp do một hộp đêm tổ chức. Họ kết hôn năm 1959 và có với nhau ba con gái, hai con trai.
Lúc đầu, cuộc sống gia đình rất hạnh phúc. Ông Lý được biết đến là một người chồng chung thủy, dù bận rộn nhưng vẫn luôn dành thời gian cho gia đình.
“Ông ấy không phải kiểu đàn ông thích trăng hoa”, một người quen của ông chia sẻ.
Ban đầu, bà Lưu bằng lòng với việc chăm sóc gia đình. Nhưng sau khi Henderson Land phát triển mạnh, bà dần tham gia vào công việc kinh doanh. Tuy nhiên, tính cách mạnh mẽ và quyết đoán của bà lại gây ra những bất đồng với ông Lý.
Theo trang inf.news (Trung Quốc), sự khác biệt trong quan điểm và phong cách lãnh đạo đã khiến mâu thuẫn giữa hai người ngày càng sâu sắc, ảnh hưởng không chỉ công việc mà còn cả mối quan hệ cá nhân và gia đình.
Những mâu thuẫn ngày càng sâu sắc, đến mức không thể hòa giải. Sau 15 năm kết hôn, hai người ly dị vào năm 1985.
Ông Lý trong đám cưới của con trai thứ hai vào năm 2006.
Sau khi ly hôn, bà Lưu chuyển sang Canada, sống kín tiếng và hiếm khi xuất hiện trước công chúng. Còn ông Lý, dù là một trong những tỷ phú quyền lực nhất Hong Kong, lại quyết định không tái hôn.
Hậu ly hôn, bà Lưu không lấy bất kỳ tài sản nào dù ông Lý sở hữu khối tài sản lớn. Một số nguồn tin đoán tỷ phú Lý Triệu Cơ không lấy vợ nữa vì quá yêu vợ cũ. Số khác cho rằng hai người đã thỏa thuận bà ra đi tay trắng còn ông không lấy vợ khác để bảo toàn tài sản cho các con.
Ông Lý và bà Lưu có 5 người con, gồm hai con trai và 3 con gái. Bản thân ông Lý từng nói: “Tôi sẽ không lấy vợ nữa. Tôi sợ phụ nữ chỉ nhìn vào ví tiền của tôi”.
Hai con trai kế thừa sự nghiệp
Dù đặt nhiều kỳ vọng vào thế hệ sau, ông Lý không khỏi thất vọng khi các con trai chưa đáp ứng được kỳ vọng ban đầu.
Năm 1998, sau một thập kỷ đào tạo, ông thẳng thắn chấm điểm con trai Lý Gia Kiệt (Peter Lee Ka-kit) chỉ mức trung bình. Con trai thứ Lý Gia Thành cũng bị đánh giá thấp vì mải mê xe thể thao và tiệc tùng.
Tuy nhiên, theo thời gian, cả hai đã chứng minh được năng lực. Khi ông Lý về hưu năm 2019, hai con trai chính thức tiếp quản tập đoàn Henderson Land.
Dù nghiêm khắc, ông vẫn rất tự hào về họ: “Chúng làm việc ăn ý với nhau và đạt đến độ hoàn hảo,” ông nói với báo giới địa phương.
Ông cũng nhắc lại bài học mà mình từng dạy các con: “Khi còn lãnh đạo Henderson, tôi chiến đấu một mình. Tôi luôn nhắc các con rằng chúng may mắn vì có thể thảo luận và hỗ trợ lẫn nhau. Hai cái đầu vẫn tốt hơn một”.
Ông Lý qua đời vào tối ngày 17/3/2025, hưởng thọ 97 tuổi. Sự ra đi của ông được xem là mất mát lớn đối với Hong Kong. Giới chức thành phố sau đó đã gửi lời chia buồn.
_______________________
Có một gia đình tỷ phú Hong Kong từng trải qua biến cố như trong phim ảnh, khi các anh em tranh giành quyền lực và tài sản sau khi người cha giàu có qua đời. Mời độc giả đón đọc bài kỳ 3 xuất bản tối ngày 4/5 để làm rõ hơn bí mật đằng sau gia tộc giàu có này ở Hong Kong.